انواع روش های متره و برآورد + (واحدهای متره)

متره و برآورد مهم‌ترین گام برای شروع یک پروژه چه در سطح کوچک، چه در سطح بزرگ و کلان است. انواع روش های متره و برآورد می توانند تاثیر به سزایی در درآمدزایی و فروش بیشتر داشته باشند و در عین حال به جذب کارفرمایان برای به کارگیری نیروهای پیمانکاری کمک کنند. متره بخش محاسباتی اولیه برای تعیین میزان مصالح و خدمات و برآورد بخش بعدی برای محاسبه هزینه های مربوط به هر آیتم است. انواع روش های متره و برآورد پروژه ها را می توان به گروه های مختلفی تقسیم بندی کرد. در این مقاله در زمینه موارد زیر صحبت می‌کنیم:

انواع متره + واحدهای متره
توضیح برآورد + انواع روش های برآورد

در انتهای مقاله جدولی را برای جمع بندی موارد گفته شده آورده‌ایم.

کارت پروژه به عنوان سایت انجام پروژه های دانشجویی، پروژه های زیادی را در حوزه عمران انجام داده است. یکی از پرطرفدارترین خدمات ما در کارت، انجام پروژه متره و برآورد است. به دلیل اینکه با دانشجویان زیادی در این زمینه صحبت داشته‌ایم، متوجه دغدغه بسیاری از افراد در مورد انواع روش های متره و برآورده شده و تصمیم گرفتیم این مقاله را به این موضوع اختصاص دهیم. با ما همراه باشید.

متره چیست؟

متره در واقع واژه فرانسوی است که به اندازه گرفتن، شمردن، محاسبه کمیت و … را نشان می دهد. مفهوم متره تنها در صنایع نیست، بلکه در بسیاری از کارهای روزمره شما به صورت ناخودآگاه از این روش کمک می گیرید. با این حال، اصلی‌ترین مفهوم متره در مهندسی عمران است که محاسبه و اندازه گیری میزان مصالح مورد نیاز برای اجرای پروژه و مقدار مصالح به کار رفته و مصرف شده پروژه اجرا شده را نشان می دهد.

فرآیند متره معمولا با نرم افزارها و علم مهندسان متخصص و به صورت محاسباتی و تحلیلی در جدول های خاص انجام می شود. جدول هایی که با متره آماده می شوند، «جدول صورت وضعیت» نامیده می شوند. افرادی که وظیفه انجام متره را برعهده دارند، مترور نامیده می شوند.

انواع روش های متره

روش های متره را می توان به دو دسته متره باز و بسته تقسیم بندی نمود که هر کدام مفهوم متفاوتی را به همراه دارند.

متره باز

یکی از بهترین روش های متره با برآورد دقیق، متره باز است. اگر در محاسبه میزان مصالح و مقدار کار، عوامل موثری که روی این محاسبات تاثیر می گذارند، سنجیده شوند؛ متره به صورت باز انجام خواهد شد. این فرآیند به دلیل دخیل کردن مصالح، نیروی انسانی، ماشین آلات و تجهیزات مورد استفاده، محاسبات دقیق‌تری برای محاسبه هزینه تمام شده پروژه خواهد داشت. برای انجام این روش متره، لازم است که واحد هر عملیات مشخص شود.

پس از مشخص شدن واحد، مقادیر کار توسط مترور بررسی و محاسبه می شوند. در نهایت برای هر آیتم، هزینه مربوطه نیز مشخص می شود و برآورد قیمت همزمان با متره انجام خواهد شد.

واحدهای متره باز

به منظور محاسبه متره باز لازم است که از واحدهای مختلفی کمک گرفت که شامل:

متر مکعب: برای عملیات خاک برداری، خاک ریزی ها، بتن ریزی، آجرکاری با ضخامت 35 سانتی و سنگ چینی
متر مربع: اندودهای داخلی و خارجی، طاق ضربی، شیشه، تیرچه بلوک، کاشی کاری و سرامیک کاری، نصب شیشه، آسفالت نما و …
طول: قرنیزها، لوله کشی، واتر استاپ، درزهای بتنی، خط کشی، فلاشینگ ها و جدول گذاری
وزن: عملیات های مربوط به فلزمان، سیمان، آرماتوربندی و …
عدد: ادوات برقی، پریزها، لوازم بهداشتی و اختصاصی

متره بسته

اگر مقدار یک فعالیت و مصالح یک پروژه بدون در نظر گرفتن عوامل موثر روی آن محاسبه و اندازه گیری شوند، فرآیند متره به صورت بسته خواهد بود. واحدهایی که برای متره باز مورد توجه قرار می گیرند، در متره بسته نیز دخیل می شوند. بسته به نوع ماهیت کار، می توان واحد مشخصی را برای متره بسته در نظر گرفت. به طور مثال، برای تامین آرماتور مورد نیاز، باید واحد وزن را در نظر گرفت.

خدمات پرطرفدار مرتبط:

ممکن است علاوه بر پروژه متره و برآورد، به خدمات زیر هم نیاز داشته باشید:

انجام پروژه معماری | انجام پروژه عمران | انجام پروژه سازه | انجام پروژه راهسازی

انجام پروژه فولاد | انجام پروژه بتن | انجام مقاله عمران

برآورد چیست؟

برآورد در واقع مرحله بعد از متره است. با توجه به واحدهای مورد نیاز مصالح برای اجرا در پروژه های مختلف، برآورد هزینه و قیمت گذاری انجام می شود. برای برآورد دو هدف اصلی وجود دارد. اولین هدف، تعیین مقدار مصالح مصرفی، نیروی انسانی و ماشین آلات بسته به نوع و تعداد پروژه است و دومین هدف نیز تعیین قیمت ریالی و ارزی پروژه می باشد.

برای تعیین قیمت ریالی و ارزی پروژه، باید دو مرحله را پشت سر گذاشت. اولین مرحله، قبل از اجرای پروژه است که بودجه مورد نیاز برای اجرای پروژه را پیش بینی می کند، دومین مرحله در حین اجرای پروژه است که در جدول های خاصی در قالب صورت وضعیت مطرح می شوند.

انواع روش های برآورد

از جمله مهم ترین روش های برآورد می توان به موارد زیر اشاره نمود:

روش آنالوگ

در این روش از برآورد، پیش بینی هزینه ها بر اساس اطلاعات هزینه های گذشته برای پروژه های مشابه انجام می شود. بنابراین، اگر سازمان و مجموعه دارای پروژه های مشابهی باشد، می توان از طریق پروژه های گذشته، هزینه های مرتبط با آن را برای پروژه های فعلی محاسبه کرده و تطبیق دهید. با این حال روش آنالوگ برای برآورد زمانی امکان استفاده دارد که شباهت زیادی میان اقدام تحویل داده شده، دامنه و شرایط آن ها وجود دارد؛ اما اگر پیچیدگی پروژه زیاد باشد و داده ها نیاز جدید، از این روش نمی توان استفاده نمود.

روش تحلیلی

روش تحلیل (روش تخمین پایین به بالا) روشی برای برآورد است که می تواند به عنوان دقیق ترین تکنیک و البته زمان برترین آن نیز شناخته شود. پروسه انجام این روش بدین شکل است که ابتدا پروژه مورد نظر را به چند قسمت کوچک تقسیم بندی می کنیم. تخمین هزینه ها برای هر قسمت کوچک به صورت مجزا انجام می شود. به طور مصالح مورد نیاز، کارهایی که باید انجام شوند و بسیاری از این موارد، در روش تحلیلی بررسی می شوند.

روش پارامتری

از دیگر روش های دقیق برآورد، روش پارامتری است. این روش زمانی استفاده می شود که اقلام پروژه ها دارای درجه زیادی از تکرارپذیری باشند. بدین منظور باید مانند روش قبلی، پروژه به واحدهای مختلف کاری تقسیم بندی شوند و سپس هزینه هر واحد با یکدیگر جمع شوند. اگر پروژه به صورت خلاقانه باشد و آیتم ها نیز تکرار نشوند، استفاده از این روش چندان توصیه نمی شود.

روش تخمین سه نقطه

از دیگر روش های برآورد، روش سه نقطه بوده که از سه سطح تخمین بر اساس عدم اطمینان و ریسک در یک پروژه انجام می شود. برای انجام برآورد سه نقطه ای، لازم است که مدیر پروژه وظایف و فعالیت ها را به طور کامل تجزیه و تحلیل کند. شناسایی ریسک و خطرات احتمالی نیز برای گزارش این هزینه ها ضروری هستند. از این جهت این روش برآورد می تواند ارزیابی دقیق ریسک ها و احتمالاتی که منجر به افزایش هزینه می شوند، به همراه داشته باشد. با این روش می توان هزینه های پروژه را به سه شکل پیش بینی کرد:

هزینه های خوش بینانه
هزینه های بدبینانه
هزینه های واقع بینانه

انواع روش های متره و برآورد اولیه

یکی از اقداماتی که در مناقصات و جلب مشتری در پروژه های مختلف صنعتی انجام می شود، برآورد اولیه است. بدین منظور از انواع روش های متره و برآورد بسته به نیاز پروژه استفاده شده و قیمت گذاری نهایی برای پروژه انجام خواهد شد. قیمت تعیین شده معمولا می تواند 10 درصد بالا و پایین شود و این موضوع در برآورد اولیه درج می شود.

برای انجام متره و برآورد اولیه، لازم است که در اولین قدم نوع پروژه مشخص شود. سپس احجام مورد نیاز با استفاده از نرم افزارها و تجهیزات مورد نظر استخراج می شوند. بر اساس هزینه های ریالی، برآورد اولیه هزینه انجام خواهد شد و در قالب گزارش به کارفرمایان و مشتریان ارائه می گردند.

خدمات نرم افزاری مرتبط:

تیم ما پروژه های نرم افزاری مرتبط با عمران و متره و برآورد را به صورت تخصصی انجام می‌دهد. برخی از این خدمات عبارتند از:

انجام پروژه اتوکد

انجام پروژه sap

انجام پروژه gis

جدول جمع بندی

موضوع	توضیحات
متره چیست؟	متره به معنی محاسبه و اندازه‌گیری مصالح مورد نیاز یا مصرف‌شده در پروژه است. نتایج این محاسبات در جدول‌هایی به نام «صورت وضعیت» ثبت می‌شوند و انجام آن بر عهده متخصصی به نام مترور است.
انواع متره	– متره باز: شامل محاسبه دقیق هزینه‌ها با در نظر گرفتن عوامل موثر (مصالح، نیروی انسانی، ماشین‌آلات). – متره بسته: بدون در نظر گرفتن عوامل موثر، سریع‌تر و کلی‌تر انجام می‌شود.
واحدهای متره	– متر مکعب: خاک‌برداری، بتن‌ریزی، آجرکاری. – متر مربع: کاشی‌کاری، سرامیک‌کاری، اندودکاری. – طول: لوله‌کشی، قرنیز. – وزن: فلزکاری، سیمان. – عدد: لوازم برقی، بهداشتی.
برآورد چیست؟	مرحله بعد از متره که شامل تخمین هزینه‌های ریالی و ارزی پروژه است. این کار در دو مرحله انجام می‌شود: 1. پیش‌بینی بودجه قبل از اجرا. 2. ثبت هزینه‌ها حین اجرا در قالب «صورت وضعیت».
روش‌های برآورد	– آنالوگ: استفاده از اطلاعات پروژه‌های مشابه قبلی. – تحلیلی: دقیق‌ترین روش؛ پروژه به بخش‌های کوچک تقسیم شده و هر بخش جداگانه بررسی می‌شود. – پارامتری: مناسب پروژه‌های تکرارپذیر با آیتم‌های مشابه. – تخمین سه نقطه‌ای: تخمین هزینه‌ها بر اساس سه سناریو(خوشبینانه، بدبینانه، واقع بینانه) – برآورد اولیه: – شامل متره و تخمین اولیه برای ارائه به کارفرما. – برآورد اولیه معمولاً با ±10% نوسان همراه است و مبنای تصمیم‌گیری پروژه است.
نکات مهم	– متره دقیق‌تر باعث برآورد واقعی‌تر می‌شود. – انتخاب روش مناسب (باز، بسته، تحلیلی و…) به نوع پروژه بستگی دارد. – کاهش خطای متره و برآورد، موجب افزایش اعتبار پروژه می‌شود.

سخن پایانی

انواع روش های متره و برآورد شامل روش باز و بسته هستند. متره و برآورد دو روش نزدیک به یکدیگرند که تاثیر زیادی روی همدیگر می گذارند. هر چقدر متره دقیق‌تر انجام شود، برآورد نیز به واقعیت نزدیک‌تر است. هر چقدر برآورد به واقعیت نزدیک تر باشد، ارزش متره را نیز افزایش می دهد. مهندسان بر اساس نیاز پروژه و شرایط آن، برای انتخاب بهترین روش جهت متره و برآورد مختار هستند. فقط لازم است که خطای برآورد اولیه و نهایی قیمت پروژه به واسطه انتخاب بهترین روش متره، به حداقل برسد.

مقالات پیشنهادی:

سوالات متداول

انواع روش های متره و برآورد کدام اند؟

متره به صورت باز و بسته و برآورد با روش های مختلف تحلیلی، آنالوگ و پارامتری انجام می شود.

متره باز و بسته چه تفاوتی با هم دارند؟

متره باز عوامل موثر بر روی هزینه ها را دخیل می کند و دقیق‌تر فرآیند متره و اندازه گیری را انجام می دهد، اما متره بسته سرعتی تر است و جزئیات کمتری را ارائه می کند.