با سری آموزش‌های مقالات مروری در خدمت شما علاقمندان به این حوزه هستیم. در این مجموعه آموزش‌ها کارشناسان تیم کارت پروژه نگارش مقاله مروری با رویکرد سیستماتیک را به طور علمی به شما آموزش خواهند داد. در واقع آنچه که واقعا برای نگارش مقالات مروری نیاز دارید در این آموزش ارائه خواهد شد. با ما با ادامه آموزش‌ها همراه باشید.
در جلسه هفتم در مورد مهارت نگارش مقالات مروری توضیحاتی خدمتتان ارائه گردید و در نهایت جداول این مباحث به صورت کاملا منسجم و کامل برای علاقمندان به این حوزه خدمتتان ارائه گردید.
در این بخش از کارت پروژه به دنبال این هستیم که تفاوت کوچکی که بین مرور ادبیات و مقالات مروری در انجام مقاله مروری وجود دارد را خدمت شما توضیح دهیم.
مرور ادبیات (Literature Review) وتفاوت با مقاله مروری (Review Article)
آن چیزی که به عنوان مرور ادبیات یا Literature Review در بسیاری از مقالات یا شاهد آن هستیم، با مقاله‌ی مروری یا Review Article متفاوت است. اگر توجه کرده باشید، در بسیاری از مقالات بخشی به نام Literature Review وجود دارد. یعنی پس از اینکه مقدمه‌ی مقاله را می‌خوانید، بیان مسئله آن را می‌خوانید، بخشی را به عنوان Literature Review مشاهده می‌کنید. بنابراین Literature Review یا بررسی متن به معنای بررسی پیشینه‌های آن پژوهش به شکل گذرا و آوردن آن در قالب یک بخش در مقاله است.
بنابراین Literature Review تنها بخشی از یک مقاله است که می‌تواند در حدّ یک صفحه یا دو صفحه باشد و فقط به خواننده کمک می‌کند که درک کلی از روش‌شناسی‌های موجود و پژوهش‌های موجود در آن زمینه پیدا کند و نهایتاً نویسنده جمع‌بندی را هم از این بررسی خودش خواهد داشت.
اما وقتی که از Review Article ، یعنی مقالات مروری که ماهیت مروری دارد، مانند مقالات مروری سیستماتیک صحبت می‌کنیم، با یک مقاله و هویت واحدی سروکار داریم و اساساً مرور کردن و استفاده از استراتژی مرور شکل‌دهنده‌ی کل آن مقاله است. پس کل آن مقاله، مقاله‌ی مروری یا Review Article می‌شود.
اما آنچه که ابتدا گفته شد، تنها بخشی از انجام مقاله محسوب می‌شود. در اینجا می‌خواهیم تفاوت‌های بین این‌ها را خدمت شما توضیح داده شود تا متوجه شوید که بین این‌ها تفاوت‌هایی وجود دارد و در نگارش آنها هم تفاوت‌هایی می‌تواند وجود داشته باشد.
- یک نسخه نوشتاری شامل خلاصه‌ای از یافته‌های قبلی موجود در متن پژوهشی در مورد یک موضوع خاص
بررسی متون یک نسخه‌ی نوشتاری شامل خلاصه یافته‌های قبلی در متون پژوهشی در ارتباط با آن موضوعی که ما بررسی می‌کنیم، است.
- هدف کلی: گردآوری اطلاعات درباره یک موضوع خاص
هدف آن این است که اطلاعات مربوط به یک موضوع خاصی را به طور بسیار مختصر گردآوری کند.
- مزایای مرور ادبیات
مرور ادبیات مزایایی دارد که در این قسمت به چند نمونه از آنها اشاره می‌کنیم.
- افزایش اطلاعات پژوهشگر در زمینه مبانی علمی پژوهش
اولاً اینکه اطلاعات پژوهشگر را در ارتباط با اینکه مبانی علمی پژوهش را پیدا کند، افزایش می‌دهد. به این ترتیب وقتی فردی می‌خواهد پژوهشی را انجام دهد، متون قبلی را بررسی می‌کند و در قالب آن بررسی متون یا Literature Review آنها را یکپارچه می‌کند.
- ارائه تجربه‌های دیگران برای پژوهشگر
تجربه‌های دیگران هم برای پژوهشگر ارائه می‌شود. پژوهشگر متوجه می‌شود که چه تجربه‌هایی قبلاً وجود داشته و چه تجربه‌های پژوهشی می‌تواند در این حوزه وجود داشته باشد.
- کمک به اصلاح و تکمیل بیان مساله
بررسی متون گاهی می‌تواند به ما کمک کند که بیان مسئله خود را اصلاح کنیم. بسیاری از اوقات ما بیان مسئله را خوب نمی‌نویسیم اما وقتی که متون را بررسی می‌کنیم، به مسائلی که در آن متون بررسی شدند دقت می‌کنیم، مشاهده می‌کنیم که باید در مساله‌ی خود بازنگری داشته باشیم و نوع نگارش یا نوع پرداخت خود را از آن تغییر دهیم.
- آشنایی پژوهشگر با انواع روش‌های پژوهشی پیشین
با استفاده از بررسی متون پژوهشگر با انواع روش‌های پژوهشی پیشین آشنا می‌شود و شناسایی می‌کند که در گذشته چه روش‌هایی انجام شدند. مثلاً آیا از پرسشنامه استفاده شده است، آیا از چک‌لیست استفاده شده است، آیا از روش‌های کیفی، کمی، آمیخته استفاده شده است؟ آیا از مشاهده، مصاحبه یا از تجربه استفاده شده است؟ همه‌ی این موارد را شناسایی می‌کنیم.
- جلوگیری از دوباره‌کاری
از دوباره‌کاری جلوگیری می‌کند. بسیاری از ماها وقتی که پیش می‌رویم، مطلبی را می‌نویسیم یا جست‌وجویی را انجام می‌دهیم، می‌فهمیم که کار ما دوباره‌کاری است و پیش از ما افراد دیگری آن کار را انجام دادند و مقالاتی در این ارتباط نوشتند. بنابراین بهتر است که در همان ابتدا در پژوهشمان دقت داشته باشیم که کار ما دوباره‌کاری نباشد. اما وقتی که بررسی متون را می‌نویسیم، این را به خواننده می‌گوییم که ما دوباره‌کاری انجام نمی‌دهیم و کار ما با کارهای قبلی متفاوت است.
- آگاهی از نقاط ضعف و نقص پژوهش‌های موجود
از نقاط ضعف و از نقص پژوهش‌های موجود آگاه می‌شویم. بنابراین بررسی متون این کمک را هم به ما می‌کند.
- استقرار دلایل مستحکم علمی و مستندات آماری برای پشتیبانی از پژوهش
دلایل مستحکم علمی و مستندات آماری را هم خواهیم داشت، برای اینکه از پژوهشمان پشتیبانی کنیم. ما باید بتوانیم از پژوهشمان پشتیبانی کنیم. اما در بخش Literature Review یا بررسی متون این کار را با آوردن شواهد از آثار قبلی انجام می‌دهیم و استدلال‌های قوی و علمی خواهیم داشت که در پژوهش ما نیاز به انجام آن بوده است.
- تقویت بحث و استنتاج با استناد به پژوهش‌های قابل قبول پیشین
ما می‌توانیم با استفاده از برسی متون، بحثمان و استنتاجمان را هم تقویت کنیم. زیرا ما نهایتاً بعد از اینکه روشمان را انجام دادیم، داده‌هایمان را هم تحلیل کردیم، باید بتوانیم در ارتباط با آنها در انتهای مقاله پروتکلمان بحث و نتیجه‌گیری کنیم. پس وقتی که می‌خواهیم بحث و استنتاج را داشته باشیم، باید این بحث و استنتاج مبتنی بر پژوهش‌های پیشین باشد. پژوهش‌هایی در مقاله که در بحث Literature Review به آنها اشاره کردیم. بنابراین وقتی که داریم بحث را می‌نویسیم، هر دفعه به پژوهش‌هایی که در قسمت Literature Review و بررسی متون به آنها استناد کردیم، استناد می‌کنیم.
- ارائه یک منطق اساسی در پژوهش
در آن منطق پژوهشمان را هم ارائه می‌کنیم.
وقتی که ما متون را به خوبی بررسی کرده باشیم، می‌توانیم منطق پژوهشمان را هم توجیه کنیم.
- ارائه دانش و توانایی نویسنده به سردبیران و داوران مجلات و طرح‌های پژوهشی
همین‌طور دانش و توانایی نویسنده به سردبیران و داوران مجلات و داوران طرح‌های پژوهشی نشان داده می‌شود. وقتی که ما پژوهش‌های پیشین را به خوبی بررسی کرده باشیم و آنها را به خوبی نوشته باشیم و یکپارچه‌سازی خوبی را هم انجام داده باشیم، آن موقع سردبیران یا داوران مجله و داوران طرح‌های پژوهشی متوجه می‌شوند که نویسنده از دانش لازم و توانایی لازم برخوردار است، پژوهش را به خوبی بررسی کرده است و پیشینه پژوهش را هم شناسایی کرده است و از این بابت به آن اعتماد می‌کنند و مقاله را پذیرش می‌کنند.
مراحل کلی بررسی متون
اما برای اینکه بررسی متون انجام شود، ما باید مراحلی را انجام دهیم.
- جست‌وجو
- بررسی و بازبینی (ارتباط و کیفیت مطالعات)
برای اینکه Literature Review را انجام دهیم، ابتدا جست‌وجو می‌کنیم، بررسی و بازبینی می‌کنیم، یعنی مطالعات را بررسی می‌کنیم که از چه کیفیتی برخوردار هستند و ارتباط بین آنها را شناسایی می‌کنیم.
- نگارش
مرحله‌ی بعد نگارش آنها است. پس در بررسی متون ما باید به بخش نگارش هم دقت کنیم.
- یافته‌ها
- موارد اشتراک و اختلاف
- زمینه‌های نیازمند پژوهش بیشتر
در نگارش باید به یافته‌های پژوهش‌های گذشته اشاره کنیم و موارد اشتراک و اختلاف بین پژوهش‌ها را هم شناسایی کنیم.
زمینه‌های نیازمند پژوهش‌های بیشتر را هم باید در بررسی متون گوشزد کنیم. به این ترتیب ما به خواننده می‌گوییم که دیگران چه کارهایی را انجام دادند، چه موارد اشتراک و اختلافی در آنها وجود دارد و چه گسستی این وسط وجود داشت که باعث شد انجام آن پژوهش شد. آیا پژوهش می‌تواند کمّی باشد، کیفی باشد یا هر نوع خاصی از پژوهش باشد؟
بنابراین بررسی متون به این معناست که ما باید یاد بگیریم مطالعات گذشته را بررسی کنیم.
اما برای اینکه متون را بررسی کنیم، باید یاد بگیریم که متون علمی را شناسایی کنیم. متون علمی چه ویژگی‌هایی دارند که بر اساس آن ویژگی‌ها ما آنها را در کار خود دخالت دهیم؟
در این جلسه در مورد بررسی متون و تفاوت با مقاله مروری توضیحاتی حضورتان ارائه گردید. در جلسه آینده در خصوص ویژگی‌های متون علمی مطالبی توسط کارشناسان تیم کارت ارائه خواهد گردید.
با ادامه آموزش‌ها با ما همراه باشید.
پایان جلسه هشتم