۱۰مورد از ویژگی‌های مقالات علمی (جلسه نهم)

ویژگی‌های متن علمی
ویژگی‌های متن علمی

با سری آموزش‌های مقالات مروری در خدمت شما علاقمندان به این حوزه هستیم. در این مجموعه آموزش‌ها کارشناسان تیم کارت نگارش مقاله مروری با رویکرد سیستماتیک را به طور علمی به شما آموزش خواهند داد. در واقع آنچه که واقعا برای نگارش مقالات مروری نیاز دارید در این آموزش ارائه خواهد شد.

انجام مقاله مروری در سایت کارت پروژه توسط کارشناسان متبحر و خبره انجام می‌گیرد. و علاقمندان به این حوزه میتوانند برای آموزش‌های بیشتر با ما همراه باشند.

ویژگی‌های مقالات علمی چیست؟

در جدول زیر ویژگی‌های مقالات علمی آورده شده تا علاقمندان بتوانند به طور واضح و تفکیک شده این ویژگی‌ها را دریابند و در ادامه نیز هر مورد به طور کامل توضیح داده شده است.

1-انطباق با ضوابط (Compliance)مقاله بر ضوابط مرکز یا مجله موردنظر منطبق باشد.
روند پژوهش و بررسی‌های انجام شده بر ضوابط منطبق بوده و در غیر این صورت، توجیه منطقی داشته باشد.
2-نتایج (Conclusion)در ابتدای مقاله، در ابتدای خلاصه مقاله یا هر جای دیگری که امکان پذیر باشد، نتایج پژوهشی ذکر شود.
نتایج به جای توصیف ساده، تفسر و معنای قابل قبولی ارائه دهد.
3-خلاصه‌سازی (Summarization)خلاصه‌ها در آغاز مقاله و در ابتدای قسمت‌های مختلف آورده شود و بدین ترتیب مقدمه مطالبی گردند که در پی آن می‌‌آیند.
خلاصه‌ها صرفاً به ارائه اطلاعات کلیدی بپردازند و فقط تفسیر اطلاعات تکمیلی ذکر شود. خلاصه‌های اصلی به طرح نتایج و اهداف بپردازند و فعالیت‌های پژوهشگر و نیز یافته‌هایش را خلاصه سازند.

اول این‌که با ضوابط منطبق باشند؛ compliance. یعنی مقاله‌ای که ما می‌خواهیم ارسال کنیم‌ و مقاله‌ای که داریم مطالعه می‌کنیم، با مجله مرتبط باشد و با ضوابط مجله‌‌ی آن مرکز منطبق باشد. روند پژوهش و بررسی‌های انجام شده با ضوابط منطبق باشد یا توجیه منطقی وجود داشته باشد.

یعنی ما قانون‌مند چه در نوشتن، چه در مرحله‌ی‌ انجام پژوهشمان و چه در هنگامی که می‌خواهیم آن را به مقاله تبدیل کنیم، باید به آن ضوابط و قوانین پایبند باشیم.

در متن علمی به نتایج اشاره می‌شود. در ابتدای مقاله یا ابتدای خلاصه مقاله، هر جای دیگر نتایج ذکر می‌شوند و نتایج تفسیر و معنای قابل قبولی را ارائه می‌کنند. ما در نتیجه‌گیری باید دقت کنیم فقط توصیف ساده‌ای را نداشته باشیم. بلکه معنای قابل قبولی را هم ارائه کنیم.

خلاصه‌سازی یا Summarization؛ ما باید یاد بگیریم در ابتدای مقاله یا بخش‌های ابتدای مقاله یا در هر جای دیگر، بتوانیم خلاصه‌سازی کنیم. خیلی مطالب را طولانی ننویسیم. از اصل ایجاز یا از اصل خلاصه‌گویی بهره‌مند باشیم و از تکرار گویی پرهیز کنیم. خلاصه‌ها هم باید اطلاعات کلیدی را بدهد و به نتایج و اهداف بپردازند و کلاً آنچه را که پژوهشگر انجام داده است را خلاصه‌سازی کند.

4-هدفمندی (Purposefulness)اهداف نویسنده سند علمی (مقاله) در قالب یک عبارت به روشنی بیان شود.
انتهای مقدمه، معمولاً محل مناسبی برای اهداف مطالعه است.
5- سهولت دسترسی (Accessibility)با استفاده مناسب از شماره‌گذاری، تیتر، سوتیتر و امثال آن به خواننده ناآشنا در خواندن مقاله کمک شود.
مقاله از کلیشه‌های مفید برای فهم مطالب استفاده کرده باشد: آشنا به ناآشنا، ترتیب نزولی اهمیت، علت و معلول، هماهنگی با مطالب قبلی و …
6- زمینه (Context)بخش‌های مقدماتی، پیش‌زمینه و دیدگاه‌های تاریخی، تکاملی و پژوهشی را بیان کند.
7- منطق (Logic)نتایج با همدیگر و با اهداف مقاله هماهنگ باشد.
نتایج متکی به داده‌های مناسب باشد.
مقاله از نظر علمی و ظاهری جالب باشد.

یک مقالات علمی هدفمند است، هدف خاصی را دنبال می‌کند. آن اهداف باید مشخصاً در مقاله در قالب یک عبارت و به روشنی بیان شده باشد.

پس مقالات علمی یادمان باشد، باید ببینیم چه هدفی را دنبال کنیم. انتهای مقدمه معمولاً محل مناسبی است برای این‌که ما هدف مطالعه‌ی خود را بنویسیم. بنابراین مقدمه را که نوشتیم، در انتهای آن هدفمان را هم می‌توانیم بنویسیم.

سهولت دسترسی؛ ما برای این‌که متنی که می‌نویسیم علمی باشد، باید آن را Accessible کنیم؛ یعنی در دسترس خوانند‌گان قرار دهیم. خواننده بتواند با آن ارتباط راحتی برقرار کند و در خواندن با مشکلی مواجه نشود. پس مقاله را شماره‌گذاری می‌کنیم، تیترنویسی می‌کنیم، سرتیتر یا تیترهای فرعی برای آن می‌نویسیم تا خواننده ساختاری را داشته باشد و بتواند مقاله را به راحتی بخواند و می‌توانیم از ساختارهایی مانند ساختار نزولی از اهمیت، علت و معلول و موارد دیگر به ترتیب اهمیت استفاده کنیم تا به مرور خواننده را با متن آشنا کنیم.

یعنی ابتدا زمینه‌سازی می‌کنیم، مطالب کلی را می‌گوییم و بعد از اینکه این موارد را گفتیم، مطالب جدی‌تر را مطرح کنیم.

متن علمی از زمینه یا Context مناسب برخوردار است. ما باید وقتی متن خود را می‌نویسیم، بخش مقدماتی، پیش‌زمینه‌، دیدگاه‌های تاریخی، دیدگاه‌های تکاملی و پژوهشی را بیان کنیم.

مقالات علمی متنی است که در بستر خودش و در زمینه‌ی خودش می‌تواند به وجود آید و جایگاه خودش را پیدا کند.

باید از منطق برخوردار باشد. مقالات علمی حتماً باید Logical یا منطقی باشد. نتایج با اهداف مقاله هماهنگ باشد. طوری نباشد که ما نتیجه‌ای را بگیریم که با هدفمان متناسب نباشد.

نتایج ما باید متکی بر داده‌های مناسب باشد. همین‌طور مقاله باید از نظر علمی و ظاهری، جالب باشد.

8-تصویرسازی (Visualization)مقاله تصویر بزرگی باشد که در کلیت خود نیز توجه خواننده‌ها را جلب کند.
اطلاعات به بهترین شکل ارائه شود، مثلا فهرست‌ها، جداول، نمودارها، شکل‌ها، دیاگرام‌ها و …
جداول، نمودارها، شکل‌ها و … مستقل از متن نیز قابل فهم باشند.
جداول، نمودارها، شکل‌ها و … بر اساس اصول علمی و هنری طراحی شوند.
9-زبان (Language) 
مفاهیم و اصطاحات به شکلی تعریف و تنظیم شوند که هم در سطح پاراگراف و هم در سطح جمله قابل فهم باشند.
مفاهیم از آشنا و ناآشنا جریان یابند و از طریق تکرار مفاهیم کلیدی و لغات واسطه‌ای به مفاهیم دیگر ارتباط پیدا کنند.
10-جنبه‌های فنی نگارش (Mechanics)اطلاعات صحیح باشد.
دستور زبان، دیکته لغات و نقطه‌گذاری صحیح باشد.

معیار بعدی تصویرسازی یا Visualization است؛ مقاله باید یک تصویر بزرگی باشد که خواننده را جلب کند. باید بتوانیم از فهرست‌ها، جداول، شکل‌ها و دیاگرام‌ها استفاده کنیم.

بسیار مهم است که ما جداول و نمودارها و شکل‌ها را مستقل از متن داشته باشیم و حتی بتوانیم آنها را مستقلاً بفهمیم و آنها را بر اساس اصول علمی و هنری طراحی کنیم.

زبانی که ما استفاده می‌کنیم، ساختار زبانی و ساختار ارائه‌ی متن باید به شکل قابل قبولی باشد؛ پاراگراف‌ها هم‌سطح باشند، هر جمله قابل فهم باشد و مفاهیم به شکلی بیان شوند که با هم در ارتباط باشند و جملات بسیار قابل فهم و درک باشند و زبانی که ما استفاده می‌کنیم، قابل درک باشد؛ نه خیلی مبهم باشد، نه خیلی تخصصی باشد، اما به شکلی باشد که قابل فهم باشد.

جنبه‌های فنی نگارش این‌که دستور زبان ما، دیکته‌ی ما و نقطه‌گذاری و علائم سجاوندی را رعایت کنیم، نکته‌ی مهمی است که باید در نظر داشته باشیم.

در این جلسه از انجام مقاله با ویژگی‌های مقالات علمی آشنا شدیم در جلسه بعدی در مورد عناصر مقالات علمی و اهداف بررسی آنها صحبت خواهیم کرد.

پایان جلسه نهم

با ما همراه باشید.

برای ثبت سفارش لطفا در تلگرام یا واتساپ یا ایتا به شماره 09104503300 پیام دهید.