زمانی که می خواهید در مقطع ارشد یا دکتری از دانشگاه فارغ التحصیل شوید، لازم است که مراتب دفاع از پایان نامه را به عمل آورید. برای اینکه بتوانید این کار را انجام دهید لازم است که تا پیش از انجام پروپوزال یا طرح پیشنهادی خود را به اساتید ارائه داده باشید و تایید آن ها را دریافت نموده باشید. ارائه پروپوزال قواعد خاص خود را دارد. به عنوان مثال یکی از مهمترین این قواعد این است که پروپوزال را در یک فرمت خاص ارائه دهید که اصطلاحا به آن تمپلیت پروپوزال گفته می شود.
فرمت پروپوزال در اغلب دانشگاه ها یکسان است. این فرمت شامل موارد مهمی مانند ادبیات موضوع و پیشینه پژوهش، طرح مسئله، فرضیات، سوالات تحقیق و متد و روش تحقیق می شود. فارغ از اینکه حوزه تحقیقاتی شما چیست، در این مطلب قصد داریم یک فرمت استاندارد از پروپوزال را مطرح کنیم. در ادامه با ما همراه باشید.
صفحه نخست از تمپلیت پروپوزال
اولین بخش از تمپلیت پروپوزال مربوط می شود به اطلاعاتی که شامل نام دانشگاه، نام دانشکده، اسم و فامیل محقق، شماره دانشجویی، شماره تماس دانشجو، رشته و گرایش و نام استاد راهنما و استاد مشاور می شود. این اطلاعات را باید در قالب یک جدول بیان کنید. در این بخش لازم است که اسم و امضای مدیر گروه و دانشجو به ثبت رسیده باشد.
بخشی از تمپلیت پروپوزال که توسط گروه آموزشی و پژوهشی دانشکده تکمیل می شود
در این بخش از تمپلیت پروپوزال باید اطلاعات مهمی نظیر تاریخ دریافت پروپوزال، تاریخ تصویب پروپوزال در شورای تخصصی، تاریخ تصویب پروپوزال در شورای پژوهشی و تاریخ اخذ کد و کد پایان نامه مطرح گردد.
عنوان پروپوزال
عنوان پروپوزال یکی از بخش های مهم در فرمت پروپوزال است که باید دقیق و شفاف بیان شود. این عنوان اصلا نباید یک عنوان کلی باشد و باید نمونه موردی و کیس مطالعاتی را نیز در بر گرفته باشد. لازم است که عنوان پروپوزال را هم به زبان فارسی و هم به زبان انگلیسی بیان کنید. این عنوان نباید بیش از حد کوتاه یا بلند باشد. غیر سوالی بودن عنوان، جدید بودن موضوع و قابل اجرایی بودن موضوع همگی از پارامترهای مهم هستند.
مطالعه این مقالات میتواند به شما کمک کند که اطلاعات زیادی در رابطه با این موضوع بدست آورید:
نحوه پیدا کردن موضوع برای پروپوزال (از سیر تا پیاز)
پروپوزال چیست؟ (اجزای پروپوزال و چگونگی نگارش آن)
کلید واژه ها
واژه های فنی و تخصصی پژوهش را باید در این بخش مشخص کنید. تعداد این واژه ها باید بین 3 تا 6 واژه باشد.
اطلاعات استاد راهنما و مشاور
بخش بعدی در فرمت پروپوزال مربوط می شود به اطلاعات استاد مشاور و راهنما. در این بخش باید نام و نام خانوادگی استاد راهنما و مشاور به همراه اطلاعاتی مانند مرتبه علمی آورده شود.
اطلاعات مربوط به پایان نامه
بخش مهم دیگری که در فرمت پروپوزال جای می گیرد، بخش مربوط به اطلاعات پایان نامه است. در این بخش لازم است که نوع کار تحقیقاتی مشخص شود. کار تحقیقاتی شما می تواند از نوع بنیادی، نظری، کاربردی یا عملی باشد.
پیشنهاد می‌کنیم جستجوی بیشتری در مقالات داشته باشید، تا دید گسترده‌تری به دست آورید از جمله مقالات پیشنهادی:
بررسی تفاوت پروپوزال و پایان نامه از تمامی جوانب +ساختار
سایت ثبت پروپوزال (برترین و معتبرترین سایت ها)
پرسش اصلی تحقیق
در این بخش از فرمت پروپوزال باید پرسش اصلی پژوهش را بیان کنید. در واقع باید بیان کنید که به دنبال چه چیزی هستید و می خواهید چه نتیجه ای حاصل کنید.
بیان مسئله
این بخش از فرمت پروپوزال شامل بیان مسئله به شکل واضح می باشد. شما باید در طرح این بخش از پروپوزال قلم شیوا و روانی داشته باشید تا بتوانید دست کم یک تا دو صفحه محتوای مناسب نگارش کنید و مسئله را برای مخاطب بسط دهید. فراموش نکنید که مسئله برای شما شفاف و واضح است و مخاطب هنوز درک دقیقی در مورد آن ندارد.
بنابراین تا حد امکان باید این بخش را توسعه دهید. بررسی ابعاد مختلف مسئله، معرفی متغیرهای قابل مطالعه و تاثیر متغیرهای مسئله بر یکدیگر در این بخش مطرح می شوند.
فرضیه های تحقیق
فرضیه های تحقیق یکی از مهمترین بخش ها در فرمت پروپوزال است که باید در این بخش همگی مطرح شوند. مهم نیست چه تعداد فرضیه دارید، باید همه آن ها را بیان کنید.
اهمیت و اهداف پژوهش
ضرورت پژوهش شما در چیست؟ چه لزومی دارد که چنین پژوهشی با این عنوان انجام شود؟ قرار است اهداف و دستاوردهای این پژوهش به چه کار بیایند و گره از چه معضلی باز کنند؟ در این بخش باید بتوانید استاد راهنما و مخاطبین را قانع کنید که اجرای پژوهش شما الزامی است و دستاوردهای ارزنده ای به بار می آورد.
بررسی جنبه نوآوری و جدید بودن پژوهش
بخش مهم دیگری که در فرمت پروپوزال جای دارد، بخش مربوط به بررسی جنبه های نوآورانه است. استاد مشاور و استاد راهنما با توجه به این بخش تکراری نبودن موضوع پژوهش شما را تایید می کنند. شما باید بتوانید اثبات کنید که این موضوع تا به حال توسط سایر محققان مورد بررسی قرار نگرفته است و شما قرار است دریچه های تازه ای از علم را به سوی این حوزه باز کنید.
مرور ادبیات موضوع و پیشینه تحقیق
از دیگر بخش های مهم در فرمت پروپوزال که در واقع اصلی ترین بخش آن محسوب می شود، پیشینه پژوهش است. شما باید پژوهش های داخلی و خارجی را در دو بخش مجزا مورد بررسی قرار دهید و هر اقدام علمی پژوهشی که تا به امروز روی موضوع مورد نظر صورت گرفته را بیان کنید. هر چه تعداد مقالات بیشتری را مورد بررسی قرار دهید می توانید به دیدگاه جامع تری در مورد موضوع برسید و بی شک چنین چیزی خوشایند اساتید است.
روش تحقیق
بخش مربوط به روش تحقیق یکی از اصلی ترین بخش ها در تمپلیت پروپوزال می باشد. در این بخش باید نوع روش تحقیق را بیان کنید، روش گردآوری اطلاعات را توضیح دهید و در مورد ابزارهای گردآوری اطلاعات توضیحات کافی ارائه دهید. در این بخش باید از تکنیک ها، نرم افزارها، متدها و ابزارهایی که قرار است شما در تحقیق خود استفاده کنید صحبت نمایید و استادتان را قانع کنید که روش تحقیق مناسبی اتخاذ کرده اید.
جامعه آماری
جامعه آماری از دیگر بخش های مهم در تمپلیت پروپوزال است. شما باید در مورد روش نمونه گیری و جامعه آماری تحقیق تان صحبت کنید و توضیح دهید که چه ملاک ها و معیارهایی را برای انتخاب نمونه ها برگزیده اید. ملاک های ورود به پژوهش و ملاک های خروج از پژوهش باید کاملا شفاف سازی شوند.
روش توصیف و تجزیه تحلیل اطلاعات
در این بخش باید توضیح دهید که قرار است برای تجزیه و تحلیل داده های پژوهش از چه روش هایی استفاده کنید. این روش ها عموما روش های آماری هستند و تکیه بر یک نرم افزار محاسباتی زده اند.
منابع مورد استفاده
بخش مهم دیگری که در تمپلیت پروپوزال به چشم می خورد بخش مربوط به منابع است که شامل منابع فارسی و منابع لاتین هستند.
گانت چارت
در این بخش باید یک گانت چارت در مورد زمان اجرای پایان نامه ارائه دهید. این چارت زمانبندی مشخص می کند که شما قرار است مراحل مختلف پایان نامه را طبق کدام زمانبندی انجام دهید و ارائه نهایی آن در چه تاریخی خواهد بود. بی شک ارائه یک زمانبندی معقول و منطقی باعث ایجاد دید مثبت در اساتید خواهد شد.
هزینه و بودجه بندی
در این بخش باید هزینه های انجام پایان نامه را برآورد کنید. اگر موضوع پایان نامه تان به نحوی است که به بودجه نیاز دارید و یا لازم است تجهیزات آزمایشگاهی و کارگاهی خریداری کنید، باید این هزینه ها را در این بخش بیان کنید و مجموعه هزینه ها را با بودجه ای که در دسترس تان است مطابقت دهید.
تایید گروه تخصصی
بخش انتهایی از فرمت پروپوزال به تاییدیه ها اختصاص دارد. در این بخش باید نام و نام خانوادگی استاد راهنما و مشاور و همچنین مدیر گروه، نوع رای و امضاء آن ها به همراه تاریخ به ثبت برسد. در صورتی که رای هیئت داوران و اساتید راهنما و مشاور مثبت باشد می توانید برای انجام پایان نامه اقدام کنید.
تایید شورای پژوهش دانشکده
این بخش از فرمت پروپوزال شامل تایید رئیس دانشکده و مدیر پژوهش می شود. مثبت بودن رای این افراد یعنی شما می توانید مراحل آغاز پایان نامه تان را شروع کنید.
پاسخ تمام سوالات شما اینجاست؛ کافی است این مقالات را را به دقت مورد مطالعه قرار دهید:
تفاوت پروپوزال دکتری و پروپوزال ارشد +بررسی کامل هر دو
راهنمای نوشتن پروپوزال ارشد و دکتری 0 تا 100
کلام پایانی
زمانی که واحد تحصیلی پایان نامه را اخذ می کنید، اولین اقدامی که باید انجام دهید ارائه پروپوزال است. بدون ارائه پروپوزال و دریافت تایید اساتید نمی توانید هیچ موضوعی را به عنوان موضوع پایان نامه انتخاب کنید و تحقیق پیرامون آن را شروع کنید.
برای اینکه معیار مشخصی جهت ارائه پروپوزال وجود داشته باشد، یک فرمت یا تمپلیت مخصوص پروپوزال معرفی شده است که محققان و دانشجویان باید از این قالب پیروی کنند. ارائه پروپوزال باید در چارچوب این تمپلیت صورت پذیرد تا امکان بررسی و ارزیابی آن طبق معیارهای متداول وجود داشته باشد.