امروزه کمتر کسی را می‌توان پیدا کرد که هوش مصنوعی را نشناسد و در مورد قدرت و توانایی آن چیزی نشنیده باشد. این فناوری که یکی از انواع نرم‌افزارهای کامپیوتری است روز به روز در حال پیشرفت است و قابلیت‌های جدیدی به آن افزوده می‌شود. با افزایش قابلیت‌های این فناوری یا به عبارت دیگر، بیشتر شدن قدرت هوش مصنوعی این نگرانی نیز به مرور افزایش پیدا می‌کند که آیا هوش مصنوعی می‌تواند جهان را در اختیار بگیرد؟ هوش مصنوعی به عنوان ابزاری برای کمک به انسان‌ها اختراع شده اما اگر جهان را به تسخیر خود درآورد، احتمال غیرقابل کنترل شدن آن وجود دارد. در این مطلب قصد بررسی دقیق این موضوع و میزان احتمال بروز آن را داریم.
قدرت هوش مصنوعی چقدر است؟
هوش مصنوعی فناوری جذاب این روزهاست که روز به روز در حال پیشرفت و گسترش در زندگی بشر بوده و به قدرت آن افزوده می‌شود. به نوعی می‌توان گفت که هوش مصنوعی بخش جدایی‌ناپذیر زندگی بشر بوده و بدون وجود آن بسیاری از کارها مختل می‌شود. با وجود اینکه پروژه‌های مرتبط با هوش مصنوعی سال‌هاست مورد بحث و بررسی قرار گرفته‌اند اما میزان پیشرفتی که این فناوری در یک الی دو سال اخیر داشته، باور نکردنی است و موجب این نگرانی نیز شده است که با پیشرفت طبق سرعت فعلی، جهان را به تسخیر خود درآورد.
البته عقیده فعالان این عرصه خلاف این موضوع را نشان می‌دهد. برای مثال الیزر یودکوسکی که یکی از محققان موسسه تحقیقاتی هوش مصنوعی است، چنین می‌گوید که: «هوش مصنوعی از بشر متنفر نیست اما عاشق انسان‌ها هم نخواهد بود.» اگر پیشرفت هوش مصنوعی با سرعت فعلی باشد، کمتر از صد سال آینده دانشی به اندازه کل جمعیت جهان خواهد داشت و شاید آن زمان بتوان از قدرتی که این ابزار دریافت کرده، ابراز نگرانی کرد.
آیا هوش مصنوعی جایگزین انسان‌ها می‌شود؟
هوش مصنوعی تولید شد تا در اختیار بشر باشد و انجام کارهای غیرممکن برای بشر را امکان‌پذیر کند اما افزایش قدرت هوش مصنوعی امروزه چیزی بیشتر از این را نشان می‌دهد. هوش مصنوعی امروزه تنها ابزاری در اختیار بشر نیست بلکه در بسیاری از موارد جایگزین بشر می‌شود. برای مثال امروزه در برخی مشاغل انجام کلیه امور توسط ربات‌ها و نرم‌افزارهای مرتبط با هوش مصنوعی انجام می‌شود که این موضوع نیاز به نیروی انسانی برای انجام آن کار را از بین می‌برد.
البته بسیاری از کارشناسان معتقدند که هوش مصنوعی با وجود تمام پیشرفت‌ها و قدرتی که در حال حاضر دارد، جایگزین کامل انسان‌ها نخواهد داشت. به عقیده این کارشناسان ذهن انسان هنوز نسبت به هر دانشی برتری دارد و با توجه به اینکه هنوز هیچ‌کس از تمام ظرفیت مغز خود استفاده نکرده، تا زمان انجام این کار، انسان نسبت به همه موجودات مسلط خواهد بود. طبق این عقیده، هوش مصنوعی تنها زمانی به انسان‌ها چیره می‌شود که قابلیتی به اندازه کارکرد و بهره‌وری کل مغز انسان داشته باشد. این موضوع نیز هنوز امکان‌پذیر نیست و با وجود تمام پیشرفت‌های علم، هنوز راهکاری برای استفاده از حداکثر ظرفیت مغز و ذهن ارائه نشده است.
تبعات قدرت گرفتن هوش مصنوعی
خواه ناخواه، هوش مصنوعی به زندگی بشر وارد شده و روز به روز به ابعاد بیشتری راه پیدا می‌کند. حقیقت این است که هوش مصنوعی از انسان‌ها قدرت می‌گیرد و در صورتی که این قدرت‌گیری کنترل شود، نیازی به نگرانی بابت تسخیر جهان توسط هوش مصنوعی نخواهد بود. با این حال پیش‌بینی می‌شود که تا چند سال آینده انجام پروژه هوش مصنوعی نقش مهمی در زندگی انسان‌ها پیدا کند. برای مثال ربات‌ها و هوش مصنوعی این قابلیت را پیدا کنند که در جایگاه فروشندگان فعال کرده و به ما محصول بفروشند، خدمتکار انسان‌ها شده و آشپزی کنند. در بیمارستان‌ها به جای پرستار به بیماران رسیدگی کرده و در اتاق جراحی به جای پزشک عمل کنند و حتی به دوست یا شریک عاطفی تبدیل شوند.
قدرت هوش مصنوعی در حال افزایش است و اصلی‌ترین تبعات آن همان‌طور که گفته شد، گرفتن نقش انسان‌ها در بسیاری از مسائل است. طبیعتا زمانی که ربات‌ها قدرت عمل مانند یک فروشنده را داشته باشند، دیگر نیازی به نیروی انسانی در این زمینه نخواهد بود. به خصوص که یک ربات نه غذایی مصرف می‌کند، نه نیاز به استراحت دارد و حتی حقوقی نیز دریافت نمی‌کند. البته جای نگرانی نیست زیرا در صورت رسیدن هوش مصنوعی به این قدرت قطعا قوانینی برای زندگی در کنار آن وضع خواهد شد. قوانینی که چگونگی رفتار ما با هوش مصنوعی و بالعکس را مشخص می‌کنند.
سخن پایانی
افزایش قدرت و توانایی هوش مصنوعی، موضوعی غیرقابل انکار است و با مشاهده تغییراتی که ابزارهای مرتبط با آن در زندگی انسان ایجاد کرده‌اند، پیش‌بینی می‌شود این قدرت به زودی چندین برابر شود. برای تعامل هرچه بهتر با هوش مصنوعی، تعریف جایگاهی مشخص برای آن در زندگی و ارائه مناسب اطلاعات به این ابزارها از اهمیت زیادی برخوردار است. در صورت کنترل این موضوع می‌توان از تسخیر جهان توسط هوش مصنوعی جلوگیری کرد.