گرایش های رشته مکانیک، رشته مکانیک یکی از مهم‌ترین و گسترده‌ترین حوزه‌های علوم فنی است که به بررسی حرکت و تغییر شکل اجسام و سیستم‌ها می‌پردازد. این رشته علمی، اصول و مفاهیم اساسی را برای توجیه و پیش‌بینی رفتار و عملکرد اجسام در مواجهه با نیروها و انرژی‌های مختلف فراهم می‌کند.
در مکانیک، مفاهیمی مانند نیرو، جرم، سرعت، شتاب، انرژی و جنبش مطرح می‌شود. این علم به دو بخش اصلی تقسیم می‌شود: مکانیک ساختمانی (همچنین به عنوان مکانیک جامدات شناخته می‌شود) و مکانیک سیالات.
مکانیک ساختمانی بررسی رفتار اجسام جامد مانند فلزات، چوب، بتن و… در برابر نیروها و فشارهای مختلف است. این شاخه از مکانیک در طراحی و ساخت سازه‌هایی همچون ساختمان‌ها، پل‌ها، خودروها و ماشین‌آلات صنعتی بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مکانیک سیالات به بررسی رفتار مایعات و گازها می‌پردازد، از جمله پدیده‌هایی مانند جریان، انتقال حرارت و تغییر شکل مایعات. این شاخه از علم مکانیک در زمینه‌هایی همچون طراحی سیستم‌های تهویه، ماشین‌آلات هیدرولیک و مکانیزه، طراحی موتورهای واپوریزه و موارد دیگر کاربرد دارد.
با توجه به گستردگی و تنوع کاربردهای رشته مکانیک، افرادی که در این حوزه تحصیل می‌کنند می‌توانند در صنایع مختلف از جمله خودروسازی، هوافضا، صنایع نفت و گاز، صنایع دریایی، صنایع ساختمانی و… مشغول به فعالیت شوند.
در این مطلب از سایت انجام پروژه های دانشجویی کارت به موضوع رشته مکانیک پرداخته ایم. کارت پروژه های زیر را نیز انجام می دهد.
مقاله مکانیک | پروژه طراحی جامدات | پروژه طراحی کاربردی
پروژه تبدیل انرژی | پروژه ساخت و تولید | پروژه حرارت و سیالات
به صورت کلی رشته مهندسی مکانیک به بررسی اصول و کاربرد مکانیک در طراحی، ساخت و تحلیل سیستم‌های مختلف می‌پردازد. این رشته دارای گرایش‌های اصلی زیر است که هر کدام به شاخه‌های تخصصی‌تر تقسیم می‌شوند:
مهندسی مکانیک – طراحی کاربردی:
این گرایش به آموزش دانشجویان در زمینه طراحی اجزاء و سیستم‌های مکانیکی می‌پردازد. فارغ‌التحصیلان این گرایش می‌توانند در زمینه‌های مختلفی مانند طراحی موتورها، ماشین‌آلات، ابزارآلات و سازه‌ها فعالیت نمایند.
گرایش‌های فرعی مهندسی مکانیک – طراحی کاربردی:
طراحی ماشین
طراحی نیروگاه
طراحی خودرو
طراحی هوافضا
طراحی رباتیک
طراحی بیومکانیک
مهندسی مکانیک – تبدیل انرژی:
این گرایش به بررسی فرآیندهای تبدیل انرژی و کاربرد آنها در سیستم‌های مختلف می‌پردازد. فارغ‌التحصیلان این گرایش می‌توانند در زمینه‌های مختلفی مانند نیروگاه‌ها، صنایع نفت و گاز و سیستم‌های تهویه مطبوع فعالیت کنند.
گرایش‌های فرعی مهندسی مکانیک – تبدیل انرژی:
ترمودینامیک
انتقال حرارت
مکانیک سیالات
انرژی‌های تجدیدپذیر
موتورهای احتراق داخلی
توربین‌ها
می‌توانید برای انجام پروژه های زیر نیز به کار مراجعه کنید.
انجام پروژه CFD | انجام پروژه آباکوس | انجام پروژه سالیدورک
انجام پروژه فلوئنت | انجام پروژه های EES | انجام پروژه انسیس
مهندسی مکانیک – ساخت و تولید:
این گرایش به آموزش دانشجویان در زمینه فرآیندهای ساخت و تولید قطعات و سیستم‌های مکانیکی می‌پردازد. فارغ‌التحصیلان این گرایش می‌توانند در زمینه‌های مختلفی مانند کارخانجات تولیدی، صنایع هوافضا و خودروسازی فعالیت کنند.
گرایش‌های فرعی مهندسی مکانیک – ساخت و تولید:
فرآیندهای شکل‌دهی فلزات
ماشین‌کاری
متالورژی
جوشکاری
رباتیک صنعتی
تولید به روش‌های نوین
مهندسی مکانیک – بیومکانیک:
این گرایش به بررسی کاربرد اصول مکانیک در بدن انسان و سیستم‌های زیستی می‌پردازد. فارغ‌التحصیلان این گرایش می‌توانند در زمینه‌های مختلفی مانند مهندسی پزشکی، توانبخشی و ورزش فعالیت کنند.
گرایش‌های فرعی مهندسی مکانیک – بیومکانیک:
بیومکانیک اندام‌ها
بیومکانیک مواد
بیومکانیک ارتوپدی
بیومکانیک توانبخشی
بیومکانیک ورزشی
کارت پروژه های زیر را نیز انجام می دهد.
پروژه ماشین لرنینگ | پروژه هوش مصنوعی | پروژه پایتون
مهندسی مکانیک – سیستم محرکه:
این گرایش به بررسی طراحی، ساخت و تحلیل سیستم‌های محرکه خودروها و سایر وسایل نقلیه می‌پردازد. فارغ‌التحصیلان این گرایش می‌توانند در زمینه‌های مختلفی مانند صنایع خودروسازی، هوافضا و موتورسازی فعالیت کنند.
گرایش‌های فرعی مهندسی مکانیک – سیستم محرکه:
موتورهای احتراق داخلی
موتورهای الکتریکی
سیستم‌های انتقال قدرت
سیستم‌های تعلیق و ترمز
دینامیک خودرو
مهندسی مکانیک – سیستم‌های تعلیق ترمز و فرمان:
این گرایش به بررسی طراحی، ساخت و تحلیل سیستم‌های تعلیق، ترمز و فرمان خودروها می‌پردازد. فارغ‌التحصیلان این گرایش می‌توانند در زمینه‌های مختلفی مانند صنایع خودروسازی، موتورسازی و صنایع ریلی فعالیت کنند.
مقالات زیر را نیز مطالعه کنید:
- تفاوت مهندسی مکانیک با مهندسی خودرو
- مهندسی مکانیک برای چه کسانی مناسب است؟
- پردرآمدترین گرایش های مهندسی مکانیک کدام ها هستند؟
گرایش‌های فرعی مهندسی مکانیک – سیستم‌های تعلیق ترمز و فرمان:
دینامیک خودرو
سیستم‌های تعلیق
سیستم‌های ترمز
سیستم‌های فرمان
ایمنی خودرو
مهندسی مکانیک – سازه بدنه خودرو:
این گرایش به بررسی طراحی، ساخت و تحلیل سازه بدنه خودروها می‌پردازد. فارغ‌التحصیلان این گرایش می‌توانند در زمینه‌های مختلفی مانند صنایع خودروسازی، هوافضا و صنایع دریایی فعالیت کنند.
گرایش‌های فرعی مهندسی مکانیک – سازه بدنه خودرو:
مکانیک جامد
تحلیل تنش و کرنش
طراحی به روش اجزاء محدود
مواد مرکب
تولید قطعات بدنه خودرو
هر یک از این گرایش‌ها، نیازمندی‌های خاصی را برای آموزش و تخصص فراهم می‌کنند و در زمینه‌های مختلف از جمله صنایع مهندسی، تحقیقات علمی و نوآوری‌های فناورانه کاربرد دارند.
جهت مطالعه بیشتر در رشته مکانیک:
- بازار کار و آینده شغلی مهندس مکانیک (معرفی 11 مورد)
- رشته برق خودرو بهتر است یا مکانیک، تصمیمی سر نوشت ساز
- آیا مهندسی مکانیک برای خانم ها خوب است؟
برترین دانشگاههای ایران در رشته مکانیک
در زمینه رشته مهندسی مکانیک، چند دانشگاه در ایران شناخته شده‌اند که در ارائه آموزش عالی و تحقیقات پیشرو در این زمینه موفق عمل کرده‌اند. در زیر، به برخی از برترین دانشگاههای ایران در این رشته اشاره شده است.
دانشگاه صنعتی شریف
این دانشگاه یکی از برترین دانشگاههای فنی و مهندسی در ایران است و برنامه‌های تحصیلی و تحقیقاتی قوی در حوزه مهندسی مکانیک دارد. دانشکده مکانیک این دانشگاه با تکیه بر توانمندی‌های علمی و پژوهشی خود، در زمینه‌های مختلفی از جمله مکانیک جامدات، مکانیک سیالات و کنترل پیشرفته فعالیت می‌کند.
دانشگاه صنعتی امیرکبیر (پلی‌تکنیک تهران)
این دانشگاه نیز یکی از پیشگامان تحصیل و پژوهش در زمینه مهندسی مکانیک در ایران محسوب می‌شود. دانشکده مکانیک این دانشگاه برنامه‌های تحصیلی گسترده‌ای ارائه می‌دهد و دارای اساتید برجسته‌ای در زمینه‌های مختلف مکانیک است.
دانشگاه تهران
این دانشگاه با بیش از یک قرن سابقه در ارائه آموزش عالی و تحقیقات پیشرو در بسیاری از رشته‌های علوم و مهندسی فعالیت دارد. دانشکده مهندسی مکانیک این دانشگاه نیز از برترین مراکز آموزش و پژوهش در این زمینه محسوب می‌شود.
دانشگاه صنعتی اصفهان
این دانشگاه با دارا بودن دانشکده مهندسی مکانیک با سابقه و برنامه‌های تحصیلی گسترده، یکی از مراکز مهم آموزش و پژوهش در حوزه مکانیک در ایران است. این دانشگاه به تحقیقات پیشرفته و همکاری با صنایع مختلف نیز توجه ویژه‌ای دارد.
این دانشگاه‌ها تنها بخشی از مراکز برتر آموزشی و پژوهشی در زمینه مهندسی مکانیک در ایران هستند و هنوز دیگر دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی که در این حوزه فعالیت می‌کنند نیز وجود دارند.
مقالات پیشنهاد شده:
- چند نمونه پر طرفدار از مشاغل مهندسی مکانیک
- بهترین دانشگاه های مهندسی مکانیک ایران(با 3 نظام رتبه بندی)
- بهترین دانشگاه های مهندسی مکانیک جهان
آینده گرایش های رشته مکانیک
آینده گرایش‌های رشته مهندسی مکانیک به دلیل پیشرفت‌های چشمگیر در فناوری‌های مختلف پیش‌بینی می‌شود که تحولات مهمی را در زمینه‌های مختلف ایجاد خواهد کرد. این پیشرفت‌ها شامل استفاده از مواد نانوساختار، فناوری‌های پیشرفته تصویربرداری و سنسوری، فناوری‌های هوش مصنوعی، رباتیک، اینترنت اشیاء و مدل‌سازی و شبیه‌سازی پیشرفته می‌شود.
با توسعه نانوتکنولوژی و مهندسی مواد، مواد جدیدی با خواص بهبود یافته و ویژگی‌های منحصربه‌فرد مکانیکی، حرارتی و الکتریکی خواهند داشت که می‌توانند در طراحی و ساخت سیستم‌ها و دستگاه‌های مکانیکی مورد استفاده قرار گیرند.
استفاده از فناوری‌های هوش مصنوعی و یادگیری عمیق در مهندسی مکانیک می‌تواند بهبودهای چشمگیری در طراحی و بهینه‌سازی سیستم‌ها، پیش‌بینی رفتار آنها و حتی خودکارسازی فرآیندهای تولید را ایجاد کند.
به علاوه، اینترنت اشیاء و شبکه‌های سنسوری پیشرفته می‌توانند بهبودهای قابل توجهی در تحلیل و کنترل سیستم‌های مکانیکی، نظارت و پیشگیری از خرابی‌ها، و بهینه‌سازی استفاده از منابع در صنایع مختلف ایجاد نمایند.
این رشته به دنبال رسیدن به طراحی جدید در فن شناسی و صنعت است. رشته مهندسی مکانیک به نوعی بیانگر علم فیزیک است زیرا حرکت خودرو و دیگر عوامل مؤثر علاوه بر مکانیک برعهده فیزیک است. یک مهندس مکانیک فردی است که با اصول طراحی و طرز کار اجزای ماشین‌ها آشنا می‌شود و کار او هیچ ربطی به تعمیر خودرو ندارد. او برای انجام پروژه مکانیک تحقیقات زیادی انجام می‌دهد و پیرامون موضوع مورد نظر اطلاعات مفیدی به دست می‌آورد.