انجام سمینار ارشد یکی از مهمترین دروسی است که باید در مقطع فوق لیسانس پاس کنید. سمینار ارشد در واقع راهی برای کسب آمادگی جهت ارائه پروپوزال و پایان نامه می باشد. گردآوری دستاوردهای محققان در مورد یک موضوع خاص و ارائه این دستاوردها در قالب یک تحقیق اصولی به شما کمک می کند تا بتوانید نقاط قوت و پتانسیل هایی که موضوع مورد علاقه تان برای تحقیقات آتی دارد را کشف کنید و در همین راستا گام های بعدی را بردارید.
اما سوال اصلی بسیاری از دانشجویان این است که نحوه نوشتن سمینار چگونه است؟ چگونه می توان سمیناری نگارش کرد که هم مورد تایید استاد راهنما باشد و هم از چارچوب های تعیین شده خارج نشود؟ در ادامه با ما همراه باشید تا در مورد نحوه نوشتن سمینار ارشد به گفتگو بپردازیم.
موضوع سمینار ارشد را انتخاب کنید
قبل از اینکه بخواهید قدم از قدم بردارید باید موضوع سمینار را انتخاب کنید. این موضوع بهتر است در حوزه رشته تحصیلی خودتان باشد و موضوعی باشد که به آن علاقه مند هستید. انتخاب موضوع مرتبط با پایان نامه در این مرحله الزامی نیست. اما چرا تاکید داریم که بهتر است موضوع انتخابی تان به موضوع پایان نامه نزدیک باشد؟
به این دلیل که می توانید از محتوای سمینار به عنوان تاریخچه پژوهش پایان نامه تان استفاده کنید. بنابراین زمان زیادی صرفه جویی می شود. هر چه موضوع سمینار ارشد به موضوع پروپوزال و پایان نامه شما نزدیک تر باشد، در ادامه راحت تر خواهید بود.
در انتخاب موضوع سمینار سعی کنید سراغ موضوعاتی بروید که پتانسیل بالایی برای مانور دادن دارند. از انتخاب موضوعاتی که تاریخچه پژوهش آن ها محدود است تا حد امکان خودداری کنید چرا که در ادامه با کمبود منابع روبرو خواهید شد.
اگر به دنبال اطلاعات بیشتر در این زمینه هستید، پیشنهاد می‌کنم مقاله “سمینار ارشد چیست؟ + نکات کلیدی” را مورد مطالعه قرار دهید.
متن سمینارهای مرتبط با موضوع انتخابی تان را بررسی کنید
چه سمینارهایی تا پیش از این با محوریت موضوع شما انجام شده اند؟ این سمینارها را گردآوری کنید و آن ها را مورد بررسی قرار دهید. بررسی کردن متون سمینارهای انجام شده توسط دانشجویان دیگر به شما چشم انداز خوبی در مورد آینده پژوهش خواهد داد. از طرفی در نحوه نوشتن سمینار ارشد می توانید گریزی به سمینارهای مشابه بزنید و از آن ها الگوبرداری کنید.
تمپلیت سمینار ارشد را رعایت کنید
برای نحوه نوشتن سمینار ارشد باید قبل از هر چیز تمپلیت آن را بشناسید. شما باید درک درستی در مورد موضوع داشته باشید، مخاطبین هدف خود را به خوبی شناسایی کنید، تعداد صفحات و کلمات سمینار را مشخص کنید و قالب سمینار را قطعی کنید. در این صورت است که می توانید مصمم برای برداشتن گام های بعدی اقدام نمایید. بهتر است نحوه نوشتن سمینار ارشد مطابق با قواعد و شیوه نامه دانشگاه خودتان باشد.
اگر عنوان ها و زیرعنوان های خاصی را باید در سمینار ارشدتان جای دهید، آن ها را در پیش نویس خود وارد کنید. فونت انتخابی، سایز فونت، نحوه رفرنس دهی، نقل قول ها، حاشیه ها و سرفصل ها همگی باید طبق تمپلیت و شیوه نامه دانشگاه شما باشند.
اهداف سمینار خود را مشخص کنید
هدف تان از ارائه سمینار ارشد چیست؟ قبل از هر چیزی اهداف تان را شفاف سازی کنید. اینکه آیا قرار است اساتید را تحت تاثیر قرار دهید؟ آیا می خواهید نظر دانشجویان دیگر را جلب کنید؟ آیا می خواهید قدمی مثبت در راستای انجام پایان نامه تان برداید؟ آیا می خواهید سراغ موضوعات نوآورانه بروید یا صرفا هدف تان گرفتن نمره خوب است؟
سراغ جدیدترین تحقیقات انجام شده بروید
برای اینکه بتوانید بهترین سمینار ارشد را آماده کنید، باید سراغ جدیدترین تحقیقات بروید. تحقیقاتی که برای چند سال اخیر هستند معمولا از ارزش علمی بالاتری برخوردار می باشند. هر چه تحقیقات قدیمی تر باشند احتمال اینکه بعدها توسط سایر محققان توسعه داده شده باشند بیشتر است.
بنابراین جای مانور زیادی پیدا نخواهید کرد. سعی کنید سراغ تحقیقاتی بروید که در چند سال اخیر انجام شده اند و هنوز توسعه داده نشده اند. در پایان تحقیقات و مقالات پتانسیل های بالقوه برای انجام تحقیقات آتی مطرح می شود. شما می توانید از این ایده ها برای انجام پایان نامه خود بهره بگیرید. مقالات بحث برانگیز و چالشی اغلب محبوبیت زیادی برای اساتید دارند.
توجه به نقطه شروع و پایان سمینار ؛ مقدمه و نتیجه گیری
اکنون وقت آن رسیده است که سرفصل های سمینار را مشخص کنید. اینکه قرار است از کدام نقطه آغاز کنید و به کدام نقطه برسید؟ ترتیب تیترهای سمینار را رعایت کنید. این تیترها شامل عنوان سمینار، چکیده، مقدمه، پیشینه تحقیق، بدنه اصلی تحقیق، نتیجه گیری و رفرنس دهی می شود. شما باید محتوای مربوط به هر بخش را در همان بخش جای دهید و در عین حال ارتباط خوبی بین بخش های مختلف ایجاد کنید تا در نحوه نوشتن سمینار ارشد شما یکپارچه به نظر برسد.
به عنوان مثال باید بخش مقدمه را با یک سوال کلیدی به پایان برسانید تا کنجکاوی مخاطب تحریک شود و ذهن او تا پایان درگیر پیدا کردن جواب آن سوال باشد. در نهایت این درگیری ذهنی را در بخش نتیجه گیری حل کنید و به سوال مطرح شده پاسخ شفاف دهید.
ادبیات موضوع را دقیق نگارش کنید
ادبیات موضوع اصلی ترین چیزی است که در نحوه نوشتن سمینار ارشد به آن پرداخته می شود. در واقع نحوه نوشتن سمینار ارشد تماما ادبیات موضوع را در بر می گیرد و پیکره سمینار شما را شکل می دهد. ارائه مبانی نظری و پیشینه تحقیق در نگارش این بخش اهمیت زیادی دارد.
سعی کنید موضوع مورد نظر را از دیدگاه های مختلف بررسی کنید. بنابراین سراغ پژوهش هایی بروید که هر کدام دیدگاه متفاوتی را ارائه داده اند. اینگونه می توانید شکاف ها را پر کنید و ذهن پرسشگر مخاطب را قانع نمایید.
پیشنهادات خوب را برای تحقیقات آتی ارائه دهید
بسیار مهم است که سمینار ارشد شما دارای بخشی به نام پیشنهادات باشد. شما باید در انتهای سمینار مشخص کنید که موضوع مورد نظر چه پتانسیل هایی دارد و چگونه می توان روی آن مانور داد. موضوعات جذابی که جای کار دارند را مطرح کنید و کمی چاشنی خلاقیت به آن اضافه کنید.
سعی کنید ایده های خود را به صورت خلاصه وار ارائه دهید و ارزیابی خود را از موضوع سمینار به شکل شفاف بیان کنید. مطرح کردن جنبه ها و چشم اندازهایی که تا کنون برای دیگر محققان پوشیده بوده می تواند استاد راهنمای شما را تحت تاثیر قرار دهد.
بازنگری را فراموش نکنید
برای اینکه بتوانید یک سمینار عالی ارائه دهید، باید تمامی قواعد نگارشی و دستوری و املایی را به درستی در محتوای سمینار رعایت کرده باشید. پاراگراف بندی ها، جمله بندی ها و سبک نگارش نحوه نوشتن سمینار ارشد باید مطابق با معیار باشد. به هیچ عنوان نباید از موضوع اصلی بحث منحرف شوید و گزافه گویی داشته باشید.
سعی کنید متن سمینار را چند بار بخوانید و بخش های غیر مرتبط را از آن حذف کنید. با این کار محتوای سمینار شما غنی تر خواهد شد. این کار باعث می شود تا جذابیت محتوای سمینار شما برای مخاطبان دو چندان شود. حتما دقت داشته باشید که سمینار شما حاوی تمام بخش ها باشد و چیزی را از قلم نینداخته باشید بنابراین بهتر است از یک متخصص یا فرد با تجربه کمک بخواهید تا سمینار را یک بار مرور کند.
چکیده را در ابتدا قرار دهید
بعد از اینکه خیال تان از هر بابت برای نوشتن سمینار ارشد راحت شد و سمینار را با موفقیت به پایان رسانید باید بخشی را به عنوان چکیده در ابتدای سمینار قرار دهید. این بخش قبل از مقدمه قرار می گیرد و معمولا حاوی 100 تا 200 کلمه می باشد. تحقیقات انجام شده در قالب یک چکیده مفید و مختصر با قلمی شیوا و بیانی رسا در این بخش قرار دهید.
یک پاورپوینت جذاب برای سمینار خود تدارک ببینید
مبادا پاورپوینت را برای ارائه سمینار ارشد فراموش کنید. یکی از مهمترین بخش ها در نحوه نوشتن سمینار ارشد، ارائه پاورپوینت است. شما باید به ازای هر یک دقیقه از سمینار، یک اسلاید پاورپوینت تدوین کنید. اسلایدها نباید بیش از حد شلوغ و بیش از حد خلوت باشند. استفاده از المان های گرافیکی در پاورپوینت جذابیت سمینار شما را بیشتر خواهد کرد.
اگر به دنبال اطلاعات بیشتری در زمینه سمینار هستید، مقالات زیر هم برای شماست:
کلام پایانی در نحوه نوشتن سمینار ارشد
سمینار ارشد یکی از چالش برانگیزترین دروسی است که در مقطع ارشد ارائه می شود. شما به عنوان دانشجوی ارشد در این درس دو واحدی به درک خوبی در مورد روش تحقیق، گرد آوری پیشینه پژوهش، رفرنس دهی، کشف پتانسیل های پژوهش و انتخاب منابع می رسید. با این حال نحوه نوشتن سمینار ارشد آنقدرها هم سخت نیست.
کافیست قواعد و اصول آن را رعایت کنید تا در نهایت یک خروجی خوب تحویل دهید. داشتن مهارت تحقیقاتی قوی، داشتن مهارت نوشتاری قوی، رعایت اصول نگارشی و ارائه محتوا با توجه به مخاطبین هدف همگی از نکات مهم نوشتن سمینار ارشد هستند.