ژورنال (Journal)، در واقع همان مجله است که به صورت سالنامه، فصلنامه، ماه نامه یا هفته نامه در موضوعات مختلف منتشر میشود. معمولاً در ایران، مجلات خارجی ژورنال نامیده میشوند. در حال حاضر با توجه به پیشرفت تکنولوی و توسعه آن در همه زمینه ها، ژورنال ها و مجلات فقط به صورت نسخه های کاغذی در دسترس نیستند؛ بلکه امکان دسترسی به نسخه الکترونیکی آنها نیز از طریق وبسایت همان نشریات یا کتابخانه های الکترونیکی وجود دارد. ژورنال ها و مقالات برای استناد، مخصوصا در زمینه علمی میبایست مورد تائید مراکز علمی و سازمان های معتبر باشند. معتبرترین این مراکز و سازمان ها وزارت علوم و معتبرترین ژورنال ها، ژورنال های معتبر وزارت علوم است.
ژورنال علمی
ژورنال علمی (scientific journal) نوعی از نشریه است که به صورت منظم پژوهش‌هایی را در زمینه علمی یا یک رشته دانشگاهی پس از تایید داوران که مراتب و مدارج علمی بالایی دارند، منتشر میکند. هدف از انتشار این ژورنال ها معرفی دقیق پژوهش های انجام شده در زمینه های علمی و نقد پژوهش های موجود است. این نشریات در قالب مقاله منتشر میشوند و غالباً شامل جدیدترین تحقیقات، نقد کتاب و مقالات مروری است. در واقع هدف نشریات علمی و دانشگاهی، اثر گذاشتن بر دانش دیگران، مشارکت در ارتقا دانش و دستیابی به تکامل علمی است. با ساختار نظام مندی که ژورنال های علمی با چاپ مقالات و نتایج پژوهش های محققان سراسر جهان در علم ایجاد میکنند؛ می‌توان با دنبال کردن این نشریات و ارجاعات مختلف آنها، روند حرکت علم و رشد آن را بررسی کرد.
وزارت علوم
وزارت علوم یکی از وزارت های دولت در بسیاری از کشورها است که مسئولیت نظارت بر توسعه و ارتقاء علوم، تحقیقات علمی، فناوری، آموزش عالی و مسائل مرتبط با دانش و فناوری را دارد. وزارت علوم عمدتاً در تعیین سیاست‌ها، تخصیص منابع مالی و معنوی به پروژه‌های تحقیقاتی و علمی، توسعه زیرساخت های علمی و تحقیقاتی، و ارتقاء سطح دانش و فناوری در کشور مشغول به کار است. وزارت علوم در هر کشور ممکن است نام متفاوتی داشته باشد و وظایف و مسئولیت های آن نیز متغیر باشد. اهمیت وجود وزارت علوم در توسعه و پیشرفت هر کشور بسیار زیاد است، زیرا علوم و تحقیقات علمی به توسعه فناوری، افزایش توانایی نوآوری و بهبود کیفیت زندگی انسان ها کمک میکنند.
وظایف و مسئولیت های وزارت علوم
- تعیین و تنظیم سیاست ها و استراتژی های ملی در حوزه علوم و تحقیقات.
- ترویج و تشویق تحقیقات علمی، انتشار نتایج تحقیقاتی و اعلام ژورنال های معتبر وزارت علوم جهت ارتقا و توسعه علم.
- تخصیص منابع مالی به پروژه ها و برنامه های تحقیقاتی و علمی.
- ارتقاء تعاون بین دولت، صنعت، و دانشگاه ها به منظور توسعه فناوری و نوآوری.
- ارائه حمایت مالی و تسهیل دسترسی به منابع محاسباتی و تجهیزات تحقیقاتی.
- ایجاد برنامه ها و پروژه های آموزش عالی و تربیت محققان و دانشجویان.
- ارائه مشاوره و پشتیبانی به سایر وزارت ها و ادارات دولتی در موارد مرتبط با علوم و فناوری.
- تعامل با سازمان ها و مراکز بین‌المللی در زمینه تحقیقات علمی و فناوری.
- ارتقاء فرهنگ علمی و تحقیقاتی در جامعه.
ژورنال های معتبر وزارت علوم
در دنیای علمی و تحقیقاتی، انتشار مقالات در ژورنال های معتبر بسیار حیاتی است. این ژورنال ها معیارهای مشخصی دارند که توسط وزارت علوم به منظور ارزیابی کیفیت و اعتبار آنها تعیین میشود. این مقاله به معرفی ژورنال های معتبر و معیارهای ارزیابی آنها توسط وزارت علوم می‌پردازد.
در کشور ایران تمامی ژورنال های علمی میبایست از وزارت علوم مجوز دریافت نمایند. در حال حاضر حدود ۲۵۰۰ ژورنال علمی در کشور مجوز وزارت علوم را دارند ولی همه آنها فعالیت ندارند ، ۱۵۰۰ ژورنال از این ۲۵۰۰ ژورنال توسط دانشگاه ها و پژوهشگاه های سراسر کشور منتشر میشوند.
معیارهای انتخاب ژورنال های معتبر
وزارت علوم و ارتباطات در بسیاری از کشورها معیارهای مشخصی را برای انتخاب و تایید ژورنال های علمی معتبر ارائه میدهد. این معیارها معمولاً شامل موارد زیر میشوند:
- ضریب تأثیر (Impact Factor): این معیار نشان‌دهنده تأثیر و اهمیت ژورنال در جامعه علمی است. ژورنال هایی که دارای ضریب تأثیر بالانر هستند، به عنوان ژورنال های معتبر معرفی میشوند.
- ارزیابی همتایان (Peer Review): ژورنال های معتبر وزارت علوم باید دارای فرآیند ارزیابی همتایان باشند. این فرآیند به معنای بررسی و ارزیابی مقالات توسط متخصصان و پژوهشگران است.
- وضوح و شفافیت انتشار (Open Access): ژورنال های معتبر به عنوان ژورنال های Open Access شناخته می شوند. این به معنای این است که مقالات برای عموم آزاد و قابل دسترسی هستند.
- تخصص موضوعی (Subject Area): انتخاب ژورنال هایی که در حوزه تخصص موضوعی شما فعالیت میکنند، بسیار حیاتی است.
- شفافیت در مالکیت و مدیریت (Ownership and Governance): مشخص بودن مالکیت و مدیریت ژورنال ها نیز از جمله معیارهای مهم در انتخاب ژورنال های معتبر است.
اهمیت انتخاب ژورنال های معتبر
انتخاب ژورنال های معتبر برای انتشار مقالات تحقیقاتی اهمیت زیادی دارد. دلیل این اهمیت در موارد زیر ذکر شده:
- ارتقاء شهرت و شناخته شدن: انتشار مقالات در ژورنال های معتبر میتواند به ارتقاء شهرت و شناخته شدن پژوهشگران و دانشجویان در جامعه علمی کمک کند.
- ارتقاء کیفیت علمی: ژورنال های معتبر معمولاً دارای مقالات با کیفیت و اصیل هستند و انتشار مقالات در این ژورنال ها میتواند به ارتقاء کیفیت علمی تحقیقات کمک کند.
- افزایش امتیازات تحقیقاتی: در بسیاری از موارد، انتشار مقالات در ژورنال های معتبر امتیازات تحقیقاتی و پروژه ها را افزایش میدهد.
- اهمیت در ارتقاء سمعت دانشگاه ها و مؤسسات تحقیقاتی: انتخاب ژورنال های معتبر برای انتشار مقالات میتواند به ارتقاء سمت دانشگاه ها و مؤسسات تحقیقاتی کمک کند.
لیست نشریات و ژورنال های معتبر وزارت علوم
اگر از اساتید دانشگاه یا دانشجو باشید و یا به طور کلی در حوزه نگارش و انتشار مقالات فعالیت داشته باشید قطعا میدانید که انتشار مقالات در مجلات ISI بسیار ارزشمند و معتبر است. اما قبل از اقدام به ارسال مقالات خود به نشریات ISI و انجام مقاله isi، بهتر است با آنها آشنا باشید. با مراجعه به صفحه سایت دفتر برنامه‌ریزی و سیاستگذاری پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری میتوانید به فهرست ژورنال های معتبر وزارت علوم دسترسی پیدا کنید.
علاوه بر ژورنال های خارجی، دسته بندی هایی هم برای مجلات علمی داخلی وجود دارد که چاپ مقالاتتان در آنها میتواند اعتبار خوبی به رزومه‌تان بدهد. مجلات داخلی در ایران گرد آوری و منتشر میشوند. وزارت علوم، تحقیقات و فناوری همیشه فهرستی از آنها را در وبسایت خود معرفی میکند و اینگونه به پژوهشگران و محققان اعلام میکند که با انتشار در کدام مجلات از نظر این وزارت‌خانه، کارشان تأیید میشود.
سخن پایانی
ژورنال های معتبر تأثیر زیادی بر جامعه علمی و تحقیقاتی دارند. انتخاب درست ژورنال برای انتشار مقالات تحقیقاتی میتواند به ارتقاء کیفیت تحقیقات، شهرت پژوهشگران، و سمت دانشگاه ها و مؤسسات تحقیقاتی کمک کند. بنابراین، انتخاب دقیق ژورنال های معتبر و مطابق با معیارهای وزارت علوم بسیار مهم است و باعث توسعه علمی و پژوهشی کشور میشود. این مجلات در حوزه‌های علمی مختلف علوم انسانی مانند روانشناسی، فنی و مهندسی و رشته‌های مختلف آن، علوم پایه، علوم کشاورزی، هنر و معماری و… معرفی میشوند.
هنگام ارسال مقالات خود، در انتخاب مجلات جهت ارسال بسیار دقت کنید. زیرا هرچه مجلات معتبرتر باشند رزومه شما هم معتبرتر و ارزشمندتر خواهد بود. به این نکته توجه داشته باشید که تناسب میان اعتبار مجله و کیفیت کاری شما هم در تسریع فرایند انتشار آن نقش دارد.